Keuze 1 - De baan, 2-rail of 3-rail

Een van de eerste keuzen die je moet maken voor een digitale modelspoorbaan is het railsysteem. Of misschien hoef je die keuze helemaal niet te maken omdat je nog dozen vol rails hebt staan.

2- en 3-railsystemen zijn sowieso beiden geschikt om analoog of digitaal te rijden. 2-railsystemen bestaan in alle schalen, 3-rail eigenlijk alleen in H0 (enkele exoten daargelaten).

2-rail

De locomotief neemt stroom af via de wielen op de 2 railstaven, waarbij de wielen ten opzichte van elkaar geïsoleerd zijn. De ene pool van de motor van de locomotief is verbonden met de wielen links (linker railstaaf) en de andere pool van de motor is verbonden met de wielen die contact maken met de rechterzijde van de rails.

3-rail

Bij 3-rail (Märklin H0), bestaat de rails uit 2 railstaven (die met elkaar verbonden zijn, railbed) en een middenrail die bestaat uit puntcontacten (puco's). De railstaven maken beiden contact met de assen/wielen en de puntcontacten met de sleper van de locomotief.

2-rail en 3-railsystemen (PDF)

Voor- en nadelen

De rails van 3-rail systemen worden soms als minder waarheidsgetrouw gezien omdat de middelgeleider puntcontacten zichtbaar zijn.

Bij een 3-rail wielstel is alles geleidend, dus de wielen op de as zijn niet ten opzichte van elkaar geïsoleerd. Bij een 2-rail wielstel is 1 wiel op de as geïsoleerd van de rest. Dus als je een 3-rail wielstel op een gelijkspanningsbaan zet krijg je kortsluiting omdat dan de + spoorstaaf verbonden wordt met de - spoorstaaf.

Tip - Indien je overstapt van een analoge naar een digitale baan, zorg er dan voor dat de  ontstoringscondensators die mogelijk in de aansluitrails zijn aangebracht verwijderd worden. Deze verstoren het digitale signaal.

Keerlussen

Keerlussen zijn bij 3-rail systemen eenvoudig omdat er geen rekening gehouden hoeft te worden met het ompolen van de spanning op de railstaaf. Bij 2-rail systemen dient men daar wel rekening mee te houden aangezien de + railstaaf (meestal rood) niet met de - railstaaf (vaak zwart of bruin) verbonden mag worden om kortsluiting te voorkomen. Om dit probleem op te lossen, dien je bij 2-rail gebruik te maken van een extra schakeling die de polariteit van de rijspanning in de keerlus op het juiste moment omschakelt. Zo'n schakeling heet een keerlusmodule.

Keerlus 2-rail (PDF)

Tip - Keerlussen op een 2-railsysteem zijn met een digitale centrale overigens veel eenvoudiger te realiseren dan op een analoge baan (baansecties).

Volgende pagina: digitale protocollen besturing

Inhoudsopgave van dit blog

Stack modules Naast de zelfbouwprojecten die ik beschrijf, heb ik ook een integraal systeem met stack modules ontworpen om modelspoorbanen te kunnen besturen. Klik hier voor info.